Kartka z kalendarza

103 lata temu w Bitwie Warszawskiej Polacy pokonali Armię Czerwoną

15 sierpnia 1920 roku w Bitwie Warszawskiej Polacy pokonali Armię Czerwoną, fot. PAP/CAF- reprodukcja ze zbiorów Centralnego Archiwum Wojskowego
15 sierpnia 1920 roku w Bitwie Warszawskiej Polacy pokonali Armię Czerwoną, fot. PAP/CAF- reprodukcja ze zbiorów Centralnego Archiwum Wojskowego
podpis źródła zdjęcia

15 sierpnia 1920 roku w Bitwie Warszawskiej Polacy pokonali Armię Czerwoną. Wygrana zapewniła naszemu państwu niepodległość na blisko 20 lat i uchroniła Europę Zachodnią przed rewolucją komunistyczną. Była to jedna z 18. bitew, które zdecydowały o losach świata.

Bitwa Warszawska jest też nazywana „Cudem nad Wisłą”, ze względu na spektakularne zwycięstwo nad przeważającymi siłami sowietów, poprzedzone modlitwą biskupów na Jasnej Górze i wiernych w parafiach w całym kraju.

Kluczową rolę w Bitwie Warszawskiej odegrał manewr, przeprowadzony przez Naczelnego Wodza Wojska Polskiego Józefa Piłsudskiego, oskrzydlający Armię Czerwoną.


Było to kontruderzenie znad Wieprza - na tyły Frontu Zachodniego wojsk bolszewickich walczących o Warszawę, przy jednoczesnym związaniu głównych sił wroga na przedpolach stolicy.

Do Armii Ochotniczej wstąpiło ponad 100 tysięcy osób, w tym 30 tysięcy mieszkańców Warszawy

Wobec zagrożenia utraty niepodległości, polskie społeczeństwo dokonało ogromnej mobilizacji sił.


Do tworzonej przez generała Józefa Hallera Armii Ochotniczej zaciągali się uczniowie i harcerze, a także weterani wojenni, tzw. dzieci ulicy, wykładowcy uniwersytetów, robotnicy i artyści.


W szeregi tej armii wstąpiło ponad 100 tysięcy osób, w tym 30 tysięcy mieszkańców Warszawy.

Bitwa Warszawska 1920 r., fot. PAP/Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz
Bitwa Warszawska 1920 r., fot. PAP/Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz

Do historii przeszedł 1. batalion 236. Pułku Piechoty Armii Ochotniczej, ostatecznie włączony do 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej. Został sformowany z warszawskich uczniów i studentów w budynku szkoły im. Władysława IV na Pradze.


14 sierpnia stoczył słynny bój pod Ossowem, gdzie poległ kapelan oddziału ksiądz Ignacy Skorupka, udzielając ostatniego namaszczenia ciężko rannemu żołnierzowi.


W Bitwie Warszawskiej oprócz regularnej armii wzięło udział około stu tysięcy ochotników, wśród nich wiele kobiet. Organizowały one między innymi ruchome gospody frontowe, gdzie żołnierze mogli posilić się, odpocząć oraz uzyskać informacje ze świata.

Polakom sprzyjała niemal pełna wiedza na temat zamiarów sowieckiego dowództwa

W czasie Bitwy Warszawskiej informacje polskiego radiowywiadu zorganizowanego przez porucznika Jana Kowalewskiego miały rozstrzygający wpływ na decyzje strategiczne Józefa Piłsudskiego.


Już we wrześniu 1919 roku Kowalewski złamał szyfry Armii Czerwonej, polskie dowództwo zaś umiejętnie wykorzystało znajomość planów i rozkazów nieprzyjaciela.

Kalendarium wojny polsko-bolszewickiej, fot. PAP/Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz
Kalendarium wojny polsko-bolszewickiej, fot. PAP/Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz

Po klęsce Armii Czerwonej w Bitwie Warszawskiej, nastąpił odwrót wojsk sowieckich, którym nie udało się zrealizować bolszewickiego planu przyspieszenia rewolucji światowej i podbicia Europy.


12 października 1920 roku delegacja Sejmu i rządu Rzeczypospolitej oraz przedstawiciele rządu bolszewickiego zawarli w Rydze zawieszenie broni.


Ostatecznie wojna polsko-bolszewicka zakończyła się kilka miesięcy później, 18 marca 1921 roku, podpisaniem traktatu w Rydze.

Piłsudski i jego Polacy spowodowali gigantyczną, niesłychaną klęskę sprawy światowej rewolucji

Mimo ogromnej przewagi, Armia Czerwona poniosła druzgocącą klęskę. Niedługo po przegranej pod Warszawą przywódca bolszewików Włodzimierz Lenin przyznał:

,,

Polska wojna była najważniejszym punktem zwrotnym nie tylko w polityce Rosji Sowieckiej, ale także w polityce światowej. (...) Wszystko tam, w Europie, było do wzięcia. Lecz Piłsudski i jego Polacy spowodowali gigantyczną, niesłychaną klęskę sprawy światowej rewolucji.


Po II wojnie światowej zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej i znaczenie tego starcia było celowo przemilczane lub pomniejszane przez komunistyczną propagandę. Zmieniło się to dopiero po przemianach demokratycznych 1989 roku.


15 sierpnia, w rocznicę Bitwy Warszawskiej, od 1992 roku jest ponownie obchodzone Święto Wojska Polskiego. Sejm przywrócił tę tradycję, datującą się od 1923 roku.

źródło: IAR
Pobierz aplikację  TVP POLONIA
Aplikacja mobilna TVP POLONIA - Android, iOS, AppGallery
Więcej na ten temat